gan Dave Coward
Cefndir
Wel mae'n debyg i fysiau, rydych chi'n aros am oesoedd i un ddod a dau i gyrraedd yr un pryd, yn yr achos hwn Modelau Honk Kong B.IV Bomber Mosquito a nawr Tamiya`s Fighter Bomber, y FB.VI. Mae'r ddau becyn yn gwerthu am tua'r un pris felly gallai hyn fod yn gymhariaeth eithaf diddorol. Rwyf wedi adeiladu'r HK yn gyflym Fersiwn modelau ac mae'n adeiladwaith braf y gallwch ei ddarllen yma.
Fel arfer dwi'n dueddol o chwilio am gynllun i ffwrdd o'r rhai a ddarparwyd yn y bocs ond roedd gan un o'r rhai yn y bocs gymaint o hanes iddo (y bocs art one) nes i jyst orfod adeiladu'r awyren arbennig yma ac isod mae'r rheswm pam .
Ymgyrch Jericho – Ymosodiad Mosgito ar Garchar Amiens – 18 Chwefror 1944
Ym 1943 roedd llawer o aelodau'r mudiad gwrthiant Ffrengig yn ardal Amiens wedi cael eu dal gan yr Almaenwyr a'u carcharu yng ngharchar Amiens. Roedd rhai wedi cael eu bradychu gan gydweithwyr, ac roedd y mudiad cyfan yn yr ardal mewn perygl. Erbyn Rhagfyr 1943, roedd 12 aelod o'r gwrthsafiad wedi'u dienyddio yn y carchar, a daeth i wybod bod mwy na 100 o aelodau eraill i gael eu saethu ar 19 Chwefror 1944. Dechreuodd Dominique Penchard, ymgyrchydd gwrthwynebiad, anfon gwybodaeth am y carchar i Lundain , gan gynnwys manylion cywir y cynllun, amddiffynfeydd a rhestrau dyletswyddau.
Pan gafodd dau swyddog cudd-wybodaeth y Cynghreiriaid - gyda gwybodaeth bosibl am gynlluniau goresgyniad D-Day - eu dal hefyd a'u hanfon i garchar Amiens, gofynnwyd am ymosodiad awyr manwl gywir ar y carchar, a dyrannwyd y genhadaeth i'r 2il Awyrlu Tactegol. Roedd y carchar wedi'i leoli wrth ymyl ffordd hir syth ac wedi'i amgylchynu gan waliau uchel. Roedd y gwarchodwyr yn bwyta mewn bloc wrth ymyl y prif adeilad, gan wneud amser cinio yr amser gorau i gael gwared ar y nifer uchaf o warchodwyr. Roedd yn rhaid cynllunio cydbwysedd yr arfau rhyfel a ddefnyddiwyd yn ofalus fel eu bod, wrth daro prif waliau'r carchar, yn cael eu torri a'r drysau'n agor heb i'r adeilad gael ei ddinistrio. Yn ogystal â dinistrio neuadd llanast y gwarchodwyr, bu'n rhaid gwneud bylchau yn waliau allanol y carchar er mwyn caniatáu i'r carcharorion ddianc. Roedd tua 700 o garcharorion yn y carchar ac roedd colli bywyd yn anochel yn ystod cyrch awyr, ond credwyd bod llawer eisoes wedi’u condemnio i farwolaeth ac y byddai’n rhoi cyfle i rai o leiaf ddianc.
Yr Attack Force
Dewiswyd Adain Rhif 140 Ail Awyrlu Tactegol yr Awyrlu, a leolir yn RAF Hunsdon yn Swydd Hertford, i gynnal y cyrch gan ddefnyddio Mosquito FB Mk VIs. Roedd yr Adain yn cynnwys 18 Mosgito – 6 o Sgwadron Rhif 464 RAAF, 6 o Sgwadron Rhif 487 RNZAF, a 6 o Sgwadron Rhif 21 RAF, ynghyd ag un awyren o'r Uned Rhagchwilio Ffotograffaidd (PRU), a chafodd ei harwain gan ddyn 28 oed Gp Capten Percy Charles Pickard – adnabyddus i’r cyhoedd ar y pryd fel peilot Wellington “F’ for Freddie” yn ffilm yr RAF “Target for To-night”. Roedd Pickard yn beilot ac yn arweinydd profiadol ond roedd yn ddibrofiad mewn ymosodiadau lefel isel a chafodd 10 awr o hyfforddiant trosi yn Hatfield cyn y cyrch.
Rhoddwyd y dasg i'r Mosgitos o Sgwadron 487 o fomio neuadd lanast gwarchodwyr y carchar a thorri wal allanol y carchar mewn dau le, tra bod awyrennau Sgwadron 464 yn cael y dasg o fomio prif waliau'r carchar pe na bai unrhyw garcharorion yn cael eu gweld yn dianc. Neilltuwyd Sgwadron Rhif 21 gyda'r dewis arall difrifol o fomio'r carchar a phopeth ynddo, yn unol â chais y carcharorion hynny a oedd yn ymwybodol o'r genhadaeth arfaethedig, pe bai'r rhediadau bomio cychwynnol yn methu. Roedd y cyrch cyffredinol i gael ei arwain gan yr Is-farsial Awyr Basil Embry, ac roedd yn barod i fynd o 10 Chwefror. Byddai Hawker Typhoons o Sgwadron Rhif 198 RAF a Sgwadron Rhif 174 yr Awyrlu Brenhinol yn darparu cefnogaeth agos.
y Cyrch
Er mai'r bwriad gwreiddiol oedd yr Is-Marshall Awyr Basil Embry i reoli'r ymosodiad, cafodd ei sgwrio o'r genhadaeth, gan ei fod yn ymwneud â chynllunio'r goresgyniad ar Ewrop. Felly cymerodd Pickard ei le, er gwaethaf ei brofiad cyfyngedig o ymosodiad lefel isel. Gohiriwyd y daith gan dywydd gwael iawn, a waethygodd ar ôl 10 Chwefror, gyda chymylau isel ac eira ar draws Ewrop. Erbyn 18 Chwefror nid oedd yn bosibl aros yn hirach i'r tywydd wella, ac roedd y 18 Mosgito, ynghyd â Mosgito PR (ffoto-rchwilio), yn barod. Cafodd y criwiau eu briffio am 08:00 o dan ddiogelwch uchel, y tro cyntaf iddyn nhw gael gwybod am y targed. Roedd Pickard i ddod â chefn yr ail don o awyrennau i fyny, i asesu'r difrod ac i alw Sgwadron 21 i mewn os oedd angen. Pe bai unrhyw beth yn digwydd i awyren Pickard, byddai criw'r PR Mosgito yn cyflawni'r dasg yn lle hynny.
Gwnaethpwyd y penderfyniad terfynol i gyflawni'r ymosodiad dim ond dwy awr cyn y dyddiad cau ar gyfer taro'r targed, a chychwynnodd y Mosgitos o Hunsdon i dywydd gwaeth nag yr oedd llawer o'r criwiau wedi'i brofi o'r blaen. Collodd pedwar Mosgito gysylltiad â'r ffurfiad yn ystod yr hediad a bu'n rhaid iddynt ddychwelyd i'r ganolfan, a bu'n rhaid i un ychwanegol droi yn ôl oherwydd problemau injan, gan adael naw i gyflawni'r prif ymosodiad gyda phedwar wrth gefn.
Daeth y grŵp ymosod at Amiens o'r dwyrain, gan ddefnyddio ffordd syth iawn Albert-Amiens fel canllaw. Am 1203 o oriau ymosododd tri Mosgito o Sgwadron Rhif 487 ar y wal ddwyreiniol ar bennawd o 250 gradd, gan glirio'r wal gyda ffiwsiau oedi 11 eiliad wedi'u gosod ar y wal, tra gwnaeth dau ymosodiad dargyfeirio ar yr orsaf reilffordd leol cyn dychwelyd i'r carchar. . Gwelwyd bomiau’r arweinydd yn taro’r wal bum troedfedd o’r ddaear, tra bod pyliau eraill i’w gweld gerllaw’r wal orllewinol ac i orsaethu i gaeau i’r gogledd. Ymosododd dwy awyren o Sgwadron Rhif 487 ar y wal ogleddol am 1203 awr gan glirio'r wal ar bennawd o 150 gradd gyda deuddeg bom. Cyfeiriwyd yr ymosodiadau hyn at leoedd yr adroddwyd yn ddiweddarach eu bod wedi'u torri gan awyrennau rhagchwilio. Gwelwyd un bom yn taro’r adeilad mawr, ac adroddwyd bod ochr ogleddol yr adeilad dwyreiniol hefyd wedi’i daro.
Bomiodd dau Fosgito o Sgwadron Rhif 464 y wal ddwyreiniol am 1206 awr o 50 troedfedd (15m) gan anelu 150 gradd a 250 gradd gydag wyth bom 500 pwys. Roedd yn ymddangos nad oedd y wal wedi'i thorri gan y pasyn cyntaf, ac ni welwyd canlyniadau'r ail docyn hwn.
Bomiodd dau Fosgito Sgwadron 464 arall y prif adeilad am 1206 awr o 100 troedfedd (30m) gan anelu 150 a 250 gradd gydag wyth bom 500 pwys. Roedd yn ymddangos bod y wal ogleddol eisoes wedi'i difrodi. Gwelwyd un o'r awyrennau hyn yn bomio ac ni ddychwelodd. Trawiad uniongyrchol ar y gwarchodlu lladd neu analluogi'r preswylwyr a lladdwyd neu anafwyd nifer o garcharorion, tra llwyddodd llawer i ddianc.
Cylchodd y Mosgito PRU y targed deirgwaith rhwng 1203 a 1210 awr o 400 i 500 troedfedd (120-150m) gan ddefnyddio camera ffilm sinema ond yn cario dim bomiau. Adroddodd fod bwlch mawr yng nghanol dwyreiniol y wal ogleddol a difrod sylweddol i adeilad yr estyniad i'r gorllewin o'r prif adeilad yn ogystal â difrod i ben gorllewinol y prif adeilad. Gwelwyd nifer o ddynion yn y cwrt ger yr adeilad ar wahân a oedd yn ymddangos yn weithdai a gwelwyd tri dyn hefyd yn rhedeg i mewn i gaeau o bylchiad mawr yn y wal ogleddol.
Cyfrif Personol
Ymhlith y 700 o garcharorion roedd Raymond Vivant, is-swyddog Abbeville a gafodd ei arestio gan y Gestapo ar 12 Chwefror ar amheuaeth o weithgareddau Resistance. Ar fore’r 18fed o Chwefror, roedd Vivant yn paratoi ar gyfer ei ginio pan glywodd y drôn o beiriannau awyrennau ac yna ffrwydrad uchel:
“Roeddwn i’n meddwl i ddechrau fod awyren o’r Almaen newydd ddamwain yn agos iawn atom ni, a dechreuais ymhyfrydu yn hyn pan atseinio cyfres o ffrwydradau. Allan o reddf, pwysais fy hun yn erbyn ongl o'm cell, tra roedd cwareli'r ffenestr linter yn hedfan yn ddarnau. Gwelais y wal ar yr ochr chwith yn hollti ar agor yn sydyn a chwmwl (o) lwch yn ymosod ar fy nghell. Arhosais yn llonydd, gan aros am ddiwedd y ffrwydradau, gan gredu bod ymladd awyr wedi digwydd uwch ein pennau. “Mae rhai awyrennau wedi cael damwain gyda’u llwythi bom,” meddyliais. Ond, cyn gynted ag y gwasgarodd y cwmwl llwch, gwelais fod y drws wedi ei rwygo oddi wrth ei golfachau. Roedd y coridor hir a wasanaethai fy nghell, ar ddau lawr y carchar, yn domen anferth o gerrig, wedi’i ddisodli gan glwstwr o sbwriel ysmygu! Ar yr ochr dde, roedd rhan arall y carchar yn ymddangos yn gyfan. Ond, i'r chwith, gyda llawenydd anhraethadwy, gwelais y wlad, wedi ei gorchuddio ag eira, yn ymestyn i anfeidroldeb; roedd bwlch mawr wedi’i agor yn y wal uchel o’i amgylch…”
Afraid dweud, rhedodd Vivant am ei fywyd ac roedd yn un o'r 258 o garcharorion a ddihangodd.
Saethodd Pickard i lawr
Gwelodd Pickard, a oedd yn cylchu ar 500 troedfedd (150 m), garcharorion yn dianc ac arwyddodd Mosgitos Sgwadron Rhif 21 i ddychwelyd adref. Wrth iddo droi am adref, daeth ymladdwr Fw 190 a oedd yn cael ei hedfan gan Feldwebel Wilhelm Mayer o 7/JG 26 yn ei flaen. maes. Lladdwyd y Gp Capt Pickard a'i lywiwr, Flt Lt JA Broadley. Claddwyd y ddau ym Mynwent St. Pierre ger Amiens.
Collwyd un Mosgito arall - MM404 SB-T o Rhif 464 Sqn - yn ystod y daith. Ar ôl ymosod ar y targed, fe'i gwelwyd yn Freneuville am 1210 awr ar 50 troedfedd (15m) yn arwain ei ffurfio. Ymosododd ar safle gwn ac yn fuan wedyn disgynnodd i starbord y ffurfiant ac ni chafodd ei weld eto. Mae'n ymddangos yn fuan ar ôl gadael yr ardal darged; Cafodd MM404 ei daro yn y talwrn gan fflak. Llywiwr Flt Lt RW Sampson ei ladd yn llwyr. Anafwyd y peilot, Sqn Ldr AI McRitchie, a glaniodd bol cyflym mewn cae wedi'i orchuddio ag eira ger Freneuville, ger Dieppe, i'w gymryd yn garcharor. Claddwyd Flt Lt Sampson yn Poix-de-la-Somme, 25km i'r de-orllewin o Amiens. Cafodd un awyren o Sgwadron Rhif 487 ei tharo gan fflac ysgafn ger Albert, gyda’i nacelle starbord wedi’i thyllu a’i holwyn starbord wedi cwympo wrth lanio. Glaniodd un awyren wedi'i difrodi o Sgwadron Rhif 21 yn Ford. Gadawodd un awyren o Sgwadron Rhif 487 y daith i'r de o Oisemont, gan fod y peilot wedi'i anafu ychydig a difrodwyd yr awyren.
Roedd 700 o garcharorion yn cael eu cadw adeg yr ymosodiad ac o'r nifer hwn lladdwyd 102, clwyfwyd 74 a dihangodd 258. Ymhlith y rhai a ddihangodd roedd aelodau pwysig o'r mudiad Resistance. Nid yw'n glir a ddihangodd swyddogion cudd-wybodaeth y Cynghreiriaid. O'r rhai a ddihangodd, cafodd 182 eu hail-ddal. Bu oedi o ddwy awr gan yr ymosodiad dargyfeiriol ar yr orsaf reilffordd.
Awyrennau a fu'n rhan o'r ymosodiad (Mosquito FB Mk.VI i gyd)
Criwiau yn ymosod ar y targed
Sgwadron Rhif 487
'R' Wg Cdr Smith, DFC (Peilot) / Flt Lt Barnes, DFM (Navigator)
'C' Plt Off Powell / Plt Off Stevenson
'H' Flt Rhingyll Jennings / WO Nichols
'J' Plt Off Fowler / WO Wilkins
'T' Plt Off Sparkes / Plt Oddi ar Dunlop
Sgwadron Rhif 464
'F' Wg Cdr Iredale, DFC / Flt Lt McCaul, DFC
'O' Fg Off Monghan, DFM / Fg Off Dean, DFM
'A' Sqn Ldr Sugden / Fg Off Bridger
'V' Flt Lt McPhee, DFM / Flt Lt Atkins
PRU
'C' Flt Lt Wickam, DFC / Plt Off Howard
Ar goll
Sgwadron Rhif 464
'F' Gp Capt PC Pickard, DSO, DFC / Flt Lt JA Broadley, DSO, DFC, DFM
'T' Sqn Ldr AI McRitchie / Flt Lt RW Sampson
Cyfarwyddodd y criwiau i beidio ag ymosod ar y targed
Sgwadron Rhif 21
'U' Wg Cdr Dale / Fg Off Gabites
'O' Flt Lt Wheeler, DFC/Fg Oddi ar Redington
'J' Flt Lt Benn, DFC / Fg Off Roe
'D' Flt Lt Taylor, DFC / Sqn Ldr Livry DFC
Mathau Abortive
Sgwadron Rhif 487
'Q' Flt Lt Hanafin / Plt Oddi ar Redgrave
Sgwadron Rhif 21
'P' Flt Lt Hogan / Flt Sgt Crowfoot
'F' Flt Rhingyll Steadman / Plt Off Reynolds
Isod mae copi o'r arwydd cynllunio cyfrinachol ar gyfer y cyrch a anfonwyd gan No 2 Group ar fore'r ymosodiad yn rhoi manylion terfynol yr ymosodiad
CHWEFROR 18fed, 1944
FFURFLEN ARGYFWNG “B” (Copi)
HNO T 140 A/F
UGI T 11 GRWP
V GPB GPB 5/18 'O' FFURFLEN 'B'
O 2 GRWP 180940A
I 140 WING/FAES AWYR
GRŴP GWYBODAETH 11, PRIF Bencadlys TAF, Pencadlys ADGB, Pencadlys AEAF
CYFRINACH QQX BT
AO,241 Chwefror 18fed.
Gwybodaeth: Mae mosgitos o 140 Maes Awyr i ymosod ar y carchar yn AMIENS mewn ymgais i gynorthwyo 120 o garcharorion i ddianc. Mae'r carcharorion hyn yn wladgarwyr Ffrengig a gondemniwyd i farwolaeth am gynorthwyo'r Cynghreiriaid. Dim ond rhan o'r cynllun yw'r ymosodiad hwn gan y bydd cymorth arall wrth law ar y pryd.
Dyddiad ac Amser: 18 Chwefror, 1944.
Sero 1200 awr.
Llwybr: Sylfaen – LITTLEHAMPTON – Trwy dellt priodol i TOCQUEVILLE – SENARPONT – BOURDON – Un filltir i’r de DULLENS – BOUZINCOURT – 2 filltir i’r gorllewin de-orllewin ALBERT – Targed – Trowch i’r dde – ST. SAVEUR – SENARPONT – TOCQUEVILLE – HASTINGS – Sylfaen.
Llwyth Bom: 2 x 500 pwys MC Mk.IV wedi'i asio TD 11 eiliad.
2 x 500 pwys SAP wedi'i asio TD 11 eiliad.
Dull Ymosod: Pob awyren i ymosod ar lefel isel.
Ymosodiad 1af: Chwe Mosgito fel y manylir gan Faes Awyr OC 140.
Bwriad: Torri'r wal allanol mewn o leiaf ddau le.
Dull: Arwain tair awyren i ymosod ar y wal ddwyreiniol gan ddefnyddio'r brif ffordd fel plwm i mewn. Bydd ail ran tair awyren pan fydd deg milltir o'r targed yn torri i ffwrdd i'r dde ar uchder digonol i'w galluogi i wylio tair awyren yn arwain ac yna ymosod ar y wal ogleddol ar a Rhedeg Gogledd-De, yn syth ar ôl ffrwydrad bomiau'r adran arweiniol.
Amseru: Ymosodiadau i'w gwneud ar sero oriau.
2il Ymosodiad: Chwe Mosgito fel y manylir gan Faes Awyr OC 140.
Bwriad: Bomio prif adeiladau'r carchar.
Dull: Arwain tair awyren i ymosod ar ben de-ddwyreiniol y prif adeilad ac ail ran o dair awyren i ymosod ar ben gogledd-orllewinol yr adeilad. Ymosodiadau i'w cyflawni mewn modd tebyg i'r ymosodiad cyntaf uchod.
Amser: Ymosodiad i'w wneud ar sero plws 3 munud.
3ydd Ymosodiad: Chwe Mosgito fel y manylir gan Faes Awyr OC 140.
Bwriad: Mae'r heddlu hwn yn warchodfa, a bydd yn nesáu at y targed fel yn y ddau ymosodiad blaenorol, un rhan o'r dwyrain ac un o'r gogledd, ond ni fydd yn bomio oni bai y gwelir bod un o'r ymosodiadau blaenorol wedi methu.
Dull: Fel yn yr ymosodiad 1af. Bydd y targed yn cael ei benderfynu gan yr arweinydd ar ddull gweithredu.
Amser: Ymosodiad i'w wneud ar sero plws 13 munud.
Cefnogaeth Ymladdwr: Bydd gan bob ffurfiad o chwe Mosgito un sgwadron o Typhoons fel hebryngwr agos. Bydd diffoddwyr yn cyd-fynd â Mosgitos fel a ganlyn:-
Ymosodiad 1af: 1 milltir i'r dwyrain o LITTLEHAMPTON yn Sero llai 45 munud.
2il Ymosodiad: 1 filltir i'r gorllewin o LITTLEHAMPTON yn Sero minws 42 munud.
3ydd Attack: LITTLEHAMPTON at Zero minws 32 munud.
Arwyddion:
Ymosodiad 1af: Arwydd galwad bomiwr: DYPE G.
Arwydd galwad rheoli tir: AILSOME ar 2 Gwarchodwr grŵp 1.
Gall arweinydd bomiwr alw'r hebryngwr yn uniongyrchol mewn argyfwng ar 11 Gwarchodwr grŵp 1.
2il Ymosodiad: Arwydd galwad bomiwr: CANO N.
Arwydd galwad rheoli tir: BELLFIELD ar 2 Gwarchodwr grŵp 1.
Gall arweinydd bomiwr alw'r hebryngwr yn uniongyrchol mewn argyfwng ar 11 Gwarchodwr grŵp 1.
3ydd Ymosodiad: Arwydd galwad bomiwr: BUCKSHHO T.
Arwydd galwad rheoli tir: GWYRDD ar 2 Gwarchodwr grŵp 1.
Gall arweinydd bomiwr alw'r hebryngwr yn uniongyrchol mewn argyfwng ar 11 Gwarchodwr grŵp 1.
Arwydd galwad ymladdwr: DUNLO P.
Cyffredinol: Cartrefu brys i FRISTON ar 2 Gard Grŵp.
ASR ar warchodwr 2 Grŵp.
Codair arbennig VHF: ADNEWYDDU.
Nodiadau: (1) Yn dilyn pob ymosodiad bydd adrannau o dair awyren o bob ffurfiant yn ymdrechu i adennill cwmni agos cyn gynted â phosibl.
BT 180940A.
XS
BARON FEL AR GYFER K GYDA R+
Gp Capten PC Pickard, DSO, DFC
Flt Lt JA Broadley, DSO, DFC, DFM
Cyfeiriadau a ddefnyddiwyd:
Mosgito FB.IV Ffrâm awyr, systemau a defnydd yr RAF yn ystod y rhyfel gan Dave Brown –Cyhoeddiadau SAMI
## OS OES DIM OND GENNYCH UN LLYFR CYFEIRIO YR UN UCHOD YW'R UN I GAEL ##
MDF19 Mosgito De Havilland
Haynes - Mosgito De Havilland
Mosgito De Havilland Cyfrol 1 – Stuart Howe
Mosgito De Havilland Cyfrol 2 – Ian Thirsk
Mosgito - Yr Awyren Ymladd Aml-Rôl Wreiddiol - Graham M Simons
Extras Ôl-farchnad:
Fy nghynllun gyda'r cit Tamiya hwn oedd ei adeiladu cymaint o'r bocs ag y gallwn ac eithrio rhai gwregysau diogelwch ffabrig yn lle'r rhai PE a rhai casgenni gwn pres. Mae'r cit PE belts a'r casgenni plastig yn iawn ond mae'r rhain yn ddau ychwanegiad hawdd iawn sy'n gwneud gwahaniaeth mawr - wel dwi'n meddwl eu bod nhw'n gwneud.
O ran y decals byddaf yn defnyddio'r rhai cit ar gyfer y stensilio a'r marciau llai ond bydd y prif farciau'n cael eu chwistrellu gan ddefnyddio Masgiau Paent Maketar.
• Gwregysau diogelwch HGW
• Prif Casgenni Gwn Pres
• Masgiau Paent Maketar
• Set stensil Profimodeller Decal
Mae'r Kit…
Dyma gynnig diweddaraf Tamiya ar raddfa 1/32nd ac fel erioed mae cael eich dwylo ar y bocs yn rhoi tawelwch meddwl i chi am gwympo coed o safon. Mae'r celf bocs yn wych ac wrth agor y blwch rydych chi'n wynebu 23 Sprues (mae gan y fersiwn allforio, sef hwn, hefyd 3 sprues arall o rannau clir ar gyfer cowlings injan) o blastig wedi'i fowldio'n fân, llyfryn cyfarwyddiadau cynhwysfawr, cyfeiriad llyfryn, taflen farciau lliw llawn, decals a masgiau, bag yn cynnwys magnetau a sgriwiau ac ati a dwy daflen Addysg Gorfforol.